Tien tips voor Camera Japan

Cine-schrijver Theodoor Steen is een van de programmeurs bij het festival Camera Japan, dat van 22 tot 26 september in Rotterdam gehouden wordt (in LantarenVenster), en van 30 september tot 3 oktober in Amsterdam (in LAB111). Theodoor tipt tien niet te missen films op het festival.

Kontora (Anshul Chauchan, 2019)

Kontora is een mysteriefilm met een twist absurdistische twist. Een jonge vrouw probeert de geschiedenis van haar grootvader in de Tweede Wereldoorlog te achterhalen, aan de hand van zijn nagelaten dagboeken. Daarbij krijgt ze hulp van een doofstomme man die achteruit door het leven loopt, letterlijk. In prachtige zwart-witbeelden (visueel is dit een van de mooiste films van het jaar) ontvouwt zich een epische, grimmige en ontroerende familiegeschiedenis.

Ainu Mosir (Takeshi Fukunaga, 2020)

Wat te doen als je jong bent, en je wordt geacht de tradities van je voorvaderen nieuw leven in te blazen, ook als dit ritueel betekent dat er een jong dier voor moet sterven? De hoofdpersoon van Ainu Mosir is een twaalfjarige jongen die met een been in de tradities van de Ainu staat, en met het andere been in seculier Japan, waar die rites met de nek worden aangekeken. Een hartverscheurend coming-of-age-drama over de moeilijkheid van het vinden van een balans tussen traditie en moderniteit.

Beyond the Infinite Two Minutes (Junta Yamaguchi, 2020)

Een tijdreisfilm met een twist: via het intercomsysteem tussen zijn appartement en het café beneden kan de hoofdpersoon van Beyond the Infinite Two Minutes twee minuten in de toekomst kijken. Dat betekent dat als zijn toekomstige versie tegen hem praat, hij snel even naar beneden moet rennen, om zijn eigen ik in het verleden te vertellen dat hij snel even naar beneden moet rennen. Dit heerlijk hoofdpijnopwekkende gegeven wordt nog ingewikkelder omdat regisseur Junta Yamaguchi de film in één take opneemt (althans, er zitten een paar goed verborgen cuts in). Een helse onderneming voor een no-budget-crew, maar voor het publiek de leukste puzzel dit jaar: ‘Hoe hebben ze dit toch voor elkaar weten te spelen?’

The Deer King (Masashi Ando, Masayuki Miyaji

The Deer King is het debuut van Masashi Ando en de tweede film van co-regisseur Masayuki Miyaji. Beiden hebben als ‘animation director’ en ‘assistant director’ al een behoorlijke staat van dienst: Spirited Away, Paprika en Your Name bijvoorbeeld. De animatie is dan ook om door een ringetje te halen. Het verhaal is een wat traditiegetrouwere aangelegenheid dan de fantastische visuele stijl, maar voor fans van fantasy-epossen ook niet te versmaden. Voor meer puike anime verwijs ik je ook graag door naar Pompo the Cinephile en Junk Head.

https://www.youtube.com/watch?v=IwriAqkQHuo

Along the Sea (Akio Fujimoto, 2020)

Along the Sea gaat tegelijkertijd in première op Humans of Film Festival en Camera Japan; de een in Amsterdam, de ander in Rotterdam. De film is een sociaal geëngageerd drama over het leven van drie migrantenvrouwen die in Japan te maken krijgen met uitbuiting op werkgebied en de ingewikkelde bureaucratische systemen. In een intieme, documentaire-achtige stijl wordt een hartverscheurend verhaal uit de doeken gedaan. Zie voor een andere film over hetzelfde thema ook de documentaire Ushiku van Thomas Ash.

Ora, Ora, Be Goin’ Alone (Shuichi Okita, 2020)

De 75-jarige Momoko leeft alleen in haar appartement, en laat zichzelf steeds vaker afdwalen in fantasiewerelden. Zo krijgt ze bezoek van drie mannelijke geesten, die zich in haar vaste kloffie kleden en symbool staan voor bepaalde kanten van haar persoonlijkheid. En ze kan in gedachten afdwalen naar haar verleden, dat tot leven komt in haar kamer. In dit magisch-realistische lichtvoetige drama, waarin Momoko in het reine leert te komen met alleen zijn, en leert dat dit niet perse eenzaamheid hoeft te betekenen.

Red Post on Escher Street (Sion Sono, 2020)

Sion Sono maakt met Red Post On Escher Street een ode aan de figurant. De film ontstond tijdens een workshop die Sono gaf, en is deels geïnspireerd door de input van de participanten, die zelf ook een rol spelen. We volgen een reeks figuranten in een mozaiëkvertelling die regelmatig vernuftig van genre switcht, al naar gelang welk personage we volgen. Het laatste half uur, waarin de verhalen op een onverwachte manier worden afgerond, behoort tot de meest aanstekelijke laatste aktes uit dit filmjaar.

Wife of a Spy (Kiyoshi Kurosawa, 2020)

Kiyoshi Kurosawa won de Zilveren Leeuw op het 77e filmfestival van Venetië met deze film, waarin de vrouw van een diplomaat met lede ogen toeziet hoe haar man verwikkeld raakt in een grootschalig politiek conflict tijdens de Tweede Wereldoorlog. De film is bijzonder smaakvol, met duidelijke stilistische invloeden van de film noir en klassieke dramafilms uit de Gouden Eeuw van Hollywood. Dat de film steeds meer de geschiedenis van cinema verweeft binnen het verhaal is daarom toepasselijk.

Shiver + Go Seppuku Yourselves (Toshiaki Toyoda, 2021)

Taiko is een traditionele Japanse vorm van percussie. Toshiaki Toyoda filmde op het eiland Sado het Taiko Performing Arts Ensemble. In zinnenprikkelende beelden krijgen we uitzinnige performances te zien in prachtige landschappen, zonder dat er een woord wordt gezegd. Deze muziekfilm wordt voorafgegaan door Toyoda’s nieuwste korte film Go Seppuku Yourselves. Net als zijn vorige twee korte films, Wolf’s Calling en Day of Destruction, is deze onderdeel van een thematische trilogie, waarin een plaatselijk heiligdom centraal staat. In Go Seppuku Yourselves, met eveneens een centrale rol voor de muziek van het Taiko Performing Arts Ensemble, brengt Toyoda een ode aan het chanbara-genre, de zwaardvechtfilm, maar tevens een aanklacht tegen hoe Japanse overheden hebben gehandeld tijdens de huidige covid-pandemie. Bozer en urgenter krijg je het niet.

A Straightforward Boy (Yasujiro Ozu, 1929) en Ghost Stories: Fox and Tanuki  (Jiro Yoshino, 1929) met live muziek

Het Rotterdam Kinematic Ensemble verzorgt de live-muziek bij een speciale voorstelling van twee oude zwijgende films. Ghost Stories: Fox and Tanuki, is nooit buiten Japan vertoond en is een vroeg voorbeeld van de yokai-film. A Straightforward Boy is geregisseerd door niemand minder dan Yasujiro Ozu. De film is lang verloren gewaand, op dertien minuten aan materiaal na. Recentelijk is er nóg 10 minuten aan materiaal gevonden, en die worden voor het eerst in Nederland vertoond op Camera Japan. Een uiterst uniek programma dus, van twee bijzondere en zeldzame stille films.