Star Wars: The Rise of Skywalker

Als je de gemiddelde fan had gevraagd te voorspellen wat er in Star Wars: The Rise of Skywalker gebeurt, had je waarschijnlijk een minder voorspelbaar verhaal gehoord dan J.J. Abrams ons geeft.

Na een teleurstellende prequeltrilogie gaf Abrams de Star Wars-fans nieuwe hoop met The Force Awakens. Daarna durfde Rian Johnson wat risico’s te nemen met The Last Jedi. Niet iedereen was er blij mee. Aan Abrams dus de taak het epos tot een voor iedereen min of meer bevredigend einde te brengen, en dat doet hij met… een terugkeer van de Jedi. Ja, dubbele betekenis.

De eerste en laatste Skywalker-trilogie zijn prima naast elkaar te leggen. Het eerste deel (A New Hope, The Force Awakens) een nostalgisch sprookje; het tweede (The Empire Strikes Back, The Last Jedi) duisterder, verrassender en een superieure film; het derde deel (Return of the Jedi, The Rise of Skywalker) een matige herhaling van zetten, meer gericht op fan service dan het vertellen van een consistent verhaal.

In The Force Awakens maakten we kennis met heldin Rey. Ze heeft haar ouders nooit gekend en heeft altijd het gevoel gehad dat hun identiteit haar ook iets zou kunnen leren over wie zíj is; misschien waren ze wel heel belangrijke mensen; misschien begrijpt ze eindelijk haar lot, als ze kan ontdekken wie die dat toch waren, en waarom ze haar hebben achtergelaten op de planeet Jakku. In The Last Jedi werd dat verhaal tot een bevredigende conclusie gebracht: Rey leert dat haar ouders ‘niemand’ waren, geen belangrijke figuren, en dat ze zélf zal moeten uitzoeken wie ze is. Haar ontwikkeling spiegelde die van Luke Skywalker in de originele trilogie. Luke dacht precies te weten wie hij was, omdat hij zekerheid had over zijn vader. Dat was een held, die is vermoord door Darth Vader. Die informatie was genoeg. Maar dan ontdekt hij dat het anders zit dan hij dacht: Darth Vader ís zijn vader, en Luke moet opnieuw op zoek naar zichzelf. Luke en Rey doen beiden een ontdekking over hun ouders die hun zelfbeeld op de kop zet en ze dwingt tot belangrijke keuzes. Desalniettemin waren veel fans teleurgesteld: heeft Rey dan écht geen plek in de Star Wars-stamboom?

Het is geen spoiler om te zeggen dat The Rise of Skywalker die controversiële beslissing terugdraait. Al in het eerste kwartier grijnst Emperor Palpatine naar Kylo Ren: ‘She’s not who you think she is.’ Abrams wil de gepikeerde fans zo snel mogelijk duidelijk maken dat hij aan hun kant staat. In feite is het alsof in Return of the Jedi zou blijken dat Darth Vader toch níet de vader van Luke is. Niet dat dat per se slecht zou zijn, trouwens. Geen enkel idee is zonder potentie; het gaat om de uitwerking. Helaas is de onthulling over Reys familie even ongeïnspireerd als de consequenties daarvan voor de rest van haar verhaal.

Nee, verrassende wendingen en originele ideeën komen we niet tegen in The Rise of Skywalker. De helden uit de vorige films haasten zich door vlotte maar volstrekt voorspelbare avonturen. Poe Dameron (Oscar Isaac) mag weer de cowboy-toer op. Finn (John Boyega) gaat mee, maar alleen om commentaar te leveren. Van zijn vriendschap met Rose Tico (Kelly Marie Tran) is geen spoor te bekennen; zij wordt gereduceerd tot een onbeduidend bijpersonage. Ook Lando Calrissian (Billy Dee Williams) moet het doen met een veredelde cameo. Scenarist Chris Terrio liet in Justice League al zien dat hij goed is in personages uit het oog verliezen.

De ster van The Rise of Skywalker is Abrams’ vaste cameraman Dan Mindel. Hij schiet een paar schitterende, rustige wide shots en een aardige actiescène die geïnspireerd lijkt door Mad Max: Fury Road. De close gefilmde gevechten vallen dan weer tegen: wanneer Rey en Kylo Ren de lichtzwaarden laten zwaaien is de boel vaak moeilijk te volgen, ondanks de contrasterende kleuren van zowel hun wapens als hun kleding.

The Force Awakens was wat ik van een Star Wars-film verwacht; The Last Jedi wat ik van een Star Wars-film verwacht en méér; The Rise of Skywalker wat ik van een Star Wars-film verwacht en minder. De opeenstapeling van nostalgische verwijzingen en iconisch bedoelde momenten mist een menselijk verhaal. Is dit cinema? Nee, dit is content.