Michael Jacksons Moonwalker
Voor de muziekmaand op Cine had ik allang besloten dat ik Moonwalker (1988) wilde doen. Ten eerste omdat ik de film in mijn volwassen leven nooit heb gezien, en ten tweede omdat ik een MJ boost nodig had. Door alle misère, grapjes, memes en de na zijn dood uitgebrachte (slechte) muziek had ik weer even een reminder nodig waarom Michael ook alweer zo tof was. En waarom ik MJ als klein jongetje makkelijk in het hetzelfde rijtje als Spiderman, Macho Man Randy Savage, Mr. T, Optimus Prime en andere helden van toen plaatste.
Laat ik voorop stellen dat Moonwalker een absurde film is. Echt. Absoluut. Absurd. Anno 2015 zou niemand wegkomen met een dergelijke ‘film’. Niemand zou het overleven. Zelfs Bieber en Katy Perry zouden hun carrières moeten resetten na zoiets vreemds als Moonwalker. Dat bewijst tegelijkertijd hoe ontzettend groot en in zijn prime Michael was ten tijde van deze film. Alles wat hij aanraakte veranderde in kwadrupel platinum. Dat MJ op dat moment een soort god was wordt duidelijk uit de opening, waar een live opgenomen versie van Man in the Mirror als intro dient. Vrouwen worden weggedragen, mannen vallen flauw en er wordt gehuild en geschreeuwd alsof er geen morgen meer is. Als je de beelden van MJ zou wegknippen en alleen het publiek zou vastleggen, zou je denken dat dit een groep mensen is die op het punt staat geëxecuteerd te worden. Zo extreem is de beleving. Zo groot was de cultus omtrent Michael Jackson.
Maar het losgeslagen publiek is niet eens het vreemdste in deze uitvoering. Vreemder nog zijn de bijgevoegde beelden van Afrikaanse kinderen, Martin Luther King Jr., Moeder Teresa, Mahatma Gandhi, John Lennon, Ronald Reagan, John F. Kennedy en anderen die zijn poging tot wereldvrede serieus namen. Daarna volgt een anthologie van Music and Me (en dus The Jackson Five) tot Dirty Diana, en eindigt met Bad, uitgevoerd door kinderen. Een aandoenlijke poging met onder andere Nu-Soul talent Bilal, Nikki Cox en Brandon Quintin Adams (People Under The Stairs, The Mighty Ducks), allemaal als kleuters. Een gewaagde poging ook, want Weird Al Yankovic heeft dat natuurlijk een stuk beter gedaan met zijn parodie op Bad. Nu dat de mythos is vastgesteld, er door een vrouwelijke stop-motion robot is gedanst op Shake Your Body Down to the Ground en we allemaal weer weten hoe fucking veel hits MJ uit zijn kleine teen heeft geperst, is het tijd voor échte weirdness.
Enter het Speed Demon segment, waarin de kern van deze film wordt blootgelegd: escapisme. Michaels band met de media was destijds al niet veel soeps, en na het kijken van Moonwalker (en dan vooral Speed Demon en Leave Me Alone) is opeens duidelijk dat Kanye Wests relatie met de media gebaseerd is op deze twee stukken van de film. De druk die de paparazzi met zich meebrengt is schijnbaar genoeg om een hele film omheen te bouwen, of om de publieke opinie om te draaien. Desalniettemin is het Speed Demon gedeelte een vreemde LSD trip. Het is niet per se slecht, of goed, het is gewoon heel erg vreemd. Bekijk de onderstaande video en realiseer je daarna dat dit gedeelte door Steven Spielberg is gemaakt. Steven Spielberg… Het verhaal achter het liedje zelf is trouwens net zo vreemd: Michael was op weg naar de studio maar was te laat, waardoor hij zich genoodzaakt voelde de snelheidslimiet te overtreden –vreemd genoeg vind ik dat heel leuk en maakt het Michael opeens heel menselijk– en vervolgens een boete kreeg van oom agent. MJ was hier dusdanig emotioneel over, dat zijn producer Quincy Jones hem aanraadde er een liedje over te schrijven. Zulks geschiedde en zo is Speed Demon geboren.
https://www.youtube.com/watch?v=isq0DEL940U
Dan verder met de absolute centerpiece van de steeds absurder wordende film: Leave Me Alone. Als opzichzelfstaande clip was dit al een juweel (de clip won een Grammy, de enige Grammy die Michael zou krijgen voor het album Bad, wat natuurlijk een schande is) maar verwerkt in Moonwalker krijgt Leave Me Alone echt de gravitas die MJ dit nummer wilde meegeven. Plaatsvervangende schaamte vanuit het vorige segment maakt nu plaats voor medelijden. Je kunt je niet meer voorstellen dat iemand zó groot is tegenwoordig. Zelfs de populairste popsterren van nu hebben nog niet een tiende meegemaakt van wat MJ allemaal over zich heen kreeg. En dat kan ook niet meer. Met Leave Me Alone probeerde MJ het onmogelijke voor elkaar te krijgen, met een averechts effect. Michael kòn namelijk niet met rust gelaten worden. Hij was toen al bezig zich af te zonderen, had een aap als vertrouwenspersoon en bouwde een pretpark om zijn huis heen, waar op zijn voorspraak een select groepje kinderen mocht toeven. Dat dient uitvergroot en onderzocht te worden. Tot in den treure. De rollercoaster in de clip moet zijn turbulente relatie met het publiek en de media voorstellen, en in dat opzicht slaagt de clip volledig. Leave Me Alone is terecht een hoogtepunt van zijn visuele carrière, alle symboliek en details, van de krantenkoppen tot de machinale mond die meebijt op het rimte van de snare.
https://www.youtube.com/watch?v=xDIA5dtmP2g
Nu neemt de film een vlucht en komt het vreemdste en meest onlogische stuk, waar Michael een potje voetbalt met een groepje kinderen (MJ’s kennis van de sport is ronduit belachelijk daar hij de bal vooral onder zijn arm houdt, maar dat is een andere discussie), er een flash forward komt en ik de draad volledig kwijtraak. Joe Pesci komt voorbij als bad guy (die alle mensen ter wereld heroïneverslaafd wil maken) en de kinderen en MJ zijn nu op de vlucht voor een soort Transformers knock-off totdat ze in een verlaten stadje komen, Michael opeens een zeer smooth wit pak aanheeft, en hoogtepunt Smooth Criminal kan beginnen. Over Smooth Criminal (zowel het liedje als de clip) kan en wil ik geen kwaad woord typen. Want het is niets anders dan FANTASTISCH. Eens te meer wordt duidelijk wat voor supertalent MJ eigenlijk was. De beste danser die ik in mijn 31 jaar heb gezien. De beste songwriter en de beste performer. Dat MJ zelf in een robot verandert (Poptimus Prime) en al het kwaad uitroeit met zijn volautomatische wapens is niet eens het vreemdste uit deze film. Vreemder is het dat Joe Pesci hem uitschakelt met 1 schot en vervolgens de kinderen onder schot neemt, maar MJ dan terug komt vliegen (!) en hem doodt, om vervolgens zonder enige verklaring weg te vliegen.
https://www.youtube.com/watch?v=MLyz7GUWgU0
Het laatste segment van de film laat de kinderen zien, die MJ missen. Maar niet getreurd! Want wat komt daar aangevlogen? Misschien vond de regisseur het toch wat vreemd om Michael weg te laten vliegen zonder uitleg of wederkomst, dus is ie daar weer, om de kinderen te omhelzen en het podium op te gaan. Welk liedje doet Michael Jackson daar? Het Beatles liedje Come Together natuurlijk! Want het was allemaal nog niet vreemd genoeg. Na deze uitvoering zien we de kinderen herenigd worden met de hond Skipper en dat is het einde van Moonwalker.
Moonwalker is een combinatie van een gigantische egotrip, heel veel memorabele Michael Jackson liedjes (de liefde tussen mij en MJ is weer helemaal opgebloeid en Thriller en Bad staan sinds het kijken van deze film weer op heavy rotation) en vooral hele rare, hele absurde beelden die eens te meer bewijzen wat voor ster Michael was en waar hij allemaal mee kon wegkomen. Laat ik dat laatste niet overdrijven, Moonwalker heeft nooit een bioscoopgang gekend, en is direct op video uitgebracht, wat toch raar is gezien zijn status en tijdsgeest. Je kunt Moonwalker gerust opzetten voor een nostalgisch middagje, maar wees gewaarschuwd: het was destijds al geen ‘goede’ film, en heeft de tand des tijds absoluut niet doorstaan. Wat wel blijft is de muziek, en de pure joy om Michael in zijn jongere (gezondere) jaren te zien performen. Maar voor dat gevoel kun je ook de lange versie van Smooth Criminal opzetten, dat heeft hetzelfde effect.
Met Michael Jackson is de popster zoals mijn generatie die toen kende doodgegaan, en na het zien van Moonwalker is het misschien maar goed dat er geen artiest meer is die zó door de mangel is gehaald, opgehemeld, neergesabeld, verguisd én geliefd is als Michael Jackson. Het kan een mens gek maken.