LIFF verslag #2: Onderweg

In dit tweede verslag van het Leiden International Film Festival een aantal films over personages die onderweg zijn. Op zoek naar avontuur, een verdwenen kleindochter of antwoorden.

De combinatie Sion Sono en Nicolas Cage klinkt op papier fantastisch, maar Prisoners of the Ghostland kan die verwachtingen helaas niet helemaal waar maken. Cage speelt een bankovervaller die door een louche figuur die zichzelf The Governor noemt uit de gevangenis wordt bevrijd om zijn kleindochter terug te halen uit het rijk der geesten. Om te verzekeren dat hij zijn opdracht uitvoert wordt hij in een leren pak gehesen waar explosieven in zijn verwerkt die afgaan als hij op het punt staat zich te misdragen of te laat terugkeert.

Het tussenland waar onze naamloze held naartoe wordt gestuurd kent een voor Sono typerend uitzinnige vormgeving die ergens tussen dystopie en kermis laveert. Toch blijft de film wat tam. De beste films van Sono zijn tegelijk sardonisch, pervers, grotesk en toch ook oprecht en soms zelfs ontroerend. Prisoners of the Ghostland ontbeert dat. Het is een film die aan de buitenkant onmiskenbaar een Sono-film is, maar de substantie ontbreekt een beetje.

Het LIFF is, dankzij de vaak sterke American Indie Competition, een goede plek om opkomende Amerikaanse regisseurs te ontdekken. Zo waren ze er vroeg bij met Alex Ross Perry en ook Sean Baker, wiens iPhone-film Tangerine ik er een aantal jaar geleden zag. Aan die film werd ik herinnerd bij het zien van Janicza Bravo’s Zola. Zola is gebaseerd op een reeks tweets uit 2015 van de destijds negentienjarige A’Ziah ‘Zola’ King, die daarin uit de doeken doet hoe ze met ene Jessica (Stefani in de film) naar Florida reist om daar te dansen in een stripclub en vervolgens verzeild raakt in een almaar bizardere draaikolk van prostitutie en geweld.

Bravo maakt er, zoals Baker dat ook deed met Tangerine, een film van met een grillige energie. Scènes en gebeurtenissen volgen elkaar op met de omloopsnelheid van sociale media, waar je het ene bericht nog nauwelijks hebt verwerkt voordat het volgende eroverheen buitelt. Zola is een achtbaan van een film met heerlijk vet aangezette hoofdrollen van Taylour Paige als Zola en Riley Keough als Stefani.

Minstens zo energiek is Michael Caton-Jones’ Our Ladies, over een groep meisjes op een katholieke school in het Schotland van de jaren 90. Voor een kooroptreden trekken ze voor een dagje met de schoolbus naar grote stad Edinburgh. Daar verruilen ze hun schooluniformen voor korte rokjes en kniehoge laarzen en duiken de pubs en karaokebars in, bewijzend dat meisjes minstens zo plat als jongens kunnen zijn in hun tienerlust.

De film is gebaseerd op het boek The Sopranos van Alan Warner, dat verscheen in 1998. Dat zowel het boek als deze verfilming zijn gemaakt door mannen, maakt dat het soms aanschurkt tegen het seksualiseren van tienermeisjes vanuit die mannelijke blik. Maar de ijzersterke jonge cast voorkomt dat dat de film overheerst en weet zich ook raad met de zwaardere onderliggende thema’s van de film. Zoals hun sociale klasse, die hun kansen dicteert en hun toekomstperspectief aftekent.

Een compleet andere, want zeer ingetogen film is Aleen Khans After Love. In de schrijnende openingsscène overlijdt Mary’s echtgenoot Ahmed. Zittend op de bank in de woonkamer terwijl zij thee staat te zetten in de keuken. De tot moslim bekeerde Mary vindt na de dood van haar man appjes in zijn telefoon en komt erachter dat hij in Calais, aan de andere kant van het Kanaal, nog een gezin had.

Het script van After Love kent een paar geforceerde ingrepen. Mary gaat met de boot naar Calais om de confrontatie aan te gaan met de andere vrouw, maar wanneer ze bij deze Genevieve aanbelt, ziet die haar aan voor de schoonmaakster en in plaats van dat te ontkennen, voegt Mary zich in die rol en daarmee in het huishouden van Genevieve en zoon Sol. Waar dat uiteindelijk op uit gaat draaien is niet bijster verrassend, maar de integere manier waarop Khan de emoties in het verhaal benadert en vooral de prachtige hoofdrol van Joanna Scanlan dragen de film naar een hoger niveau.