Jacob’s Ladder

Films en series maken soms gebruik van complottheorieën en zelfs bevestigde complotten worden niet gemeden. Zo was er laatst nog de fantastische serie Stranger Things waar de kijker werd geconfronteerd met de MK Ultra experimenten die in de jaren 50 in het leven werden geroepen door de CIA. In deze experimenten werden mensen soms onwetend en willekeurig blootgesteld aan hersenspoeling, LSD, chemische middelen en onder andere ingezet voor spionage doeleinden. Hoewel de CIA rapporten omtrent dit complot in 1973 liet vernietigen, werd in 1977 het bestaan van MK Ultra bevestigd door opgedoken bewijs materiaal. Dit gegeven werd in het geval van Stranger Things gegoten in een sci-fi-horror jasje en gebruikt als vehikel om het fantastische verhaal aan te koppelen. Zo ook in de film Jacob’s Ladder uit 1990.

Vietnam veteraan Jacob Singer (Tim Robbins) wordt gekweld door herinneringen aan een missie in Vietnam als hij zijn leven na de oorlog probeert op te pakken met zijn vriendin Jezzie (Elizabeth Peña) in New York. Hij mist zijn oude gezin en met name zijn zoontje Gabe (Macaulay Culkin) die overleden is. De film wisselt van herinnering naar droom naar hallucinatie, waardoor de kijker net als de protagonist in een totale staat van verwarring is, zoekende naar waar deze hallucinaties vandaan komen en wat er precies gebeurd is tijdens deze missie in Vietnam. Jacob wordt spiritueel bijgestaan door zijn chiropractor Louis (Danny Aiello) die hem en de kijker af en toe cryptisch inzicht geeft wat er precies aan de hand is. De hallucinaties worden erger en Jacob blijkt zijn grip op de realiteit kwijt te raken.

Als een oude peloton-maat contact opneemt met Jacob blijkt dat deze met dezelfde verschrikkelijke nachtmerries en waanbeelden kampt. Na zijn betuiging komt hij echter om in een auto ongeluk. Bij de begrafenis komt Jacob meerdere oude veteranen tegen die dezelfde problemen ondervinden en ze denken allen dat dit te maken heeft met hun verleden in het leger en de missie. Jacob’s Ladder speelt met de verwarring van Jacob en zo weet je nooit precies wat er gebeurt. Toch is er een waardige conclusie die op een mooie wijze alle touwtjes aan elkaar weet te knopen.

Regisseur Adrien Lynne legt de focus vooral op de horror elementen in deze film waardoor het complot een bijrol heeft. Visueel verwarrend en met filmtechnieken die je later terug zou zien in moderne horrorfilms, zoals geknipt materiaal waardoor beweging vreemd overkomt of chaotische versnelling in beweging die je doet denken aan technieken in bijvoorbeeld The Grudge, The Ring en zelfs games als Silent Hill. Deze film spreekt tot de verbeelding. En hoewel het een film is die meer gericht is op het metafysische- dan bijvoorbeeld de thriller elementen van een standaard complot-film zou ik deze toch zeer aanraden voor elke filmliefhebber en conspiracy-nut.