Imagine Film Festival: Camouflage

Een dystopische film van Nederlandse bodem zien we jammer genoeg niet vaak. Met de twintig minuten durende geanimeerde short Camouflage zetten regisseur Remco Polman en producent Jantiene de Kroon ons moreel besef weer even op scherp. De short is in vijf jaar tijd volledig met de hand getekend door Nederlandse en internationale animators en gaat op 14 april in première op het Imagine Film Festival tijdens het programma Nieuw Nederlands Peil 1.

Protagonist Amouf is het onberispelijke plaatje van een zakenman, met zijn grijze trenchcoat, hoed en zwarte aktetas. Diep in gedachten verzonken loopt hij met gebogen hoofd naar huis in een grauwgekleurde stad en trekt zich niets aan van de regen. Hij kijkt pas op als naast hem een gigantisch en brullend tentakelmonster opdoemt. Nog voor Amouf ook maar de kans heeft om te vluchten, rennen politiemannen en hun honden op het monster af, klaar voor de strijd. Ze lijken het monster niet te kunnen bedwingen, totdat een extravagant geklede vrouw verschijnt en het wezen doodschiet. Zij is de Jager, wier roze blosjes, blauwe oogschaduw en Audrey Hepburn-sigaret haar vale gezicht niet weten te verhullen. Deze premiejager hekelt zwakte en belooft om de burgers te beschermen tegen indringers.

Hoe sociaal bewust je ook denkt te zijn, Camouflage bewijst met de openingsscène dat je het bekende al snel ziet als het goede, en het onbekende als het kwade. Nu is deze keuze niet al te lastig, met de monsterlijke wezens en hun krioelende tentakels. En toch, zonder ook maar de achtergrond te kennen van personages, bepalen we voor onszelf al een moraal waarin in eerste instantie weinig ruimte is voor nuance. Op dit denkpatroon spelen de makers van de short slim in. Ze hebben elke minuut benut om een dystopie te schetsen waarin xenofobie en de daaruit voortkomende meedogenloze uitsluitingspolitiek de samenleving domineren, met hier en daar een verrassende wending.

De dialogen in de short zijn vrij schaars, maar voegen nog steeds niet allemaal evenveel toe: de animatie zelf duidt het verhaal al genoeg, net als de parallellen met onze eigen samenleving. Je wordt aan het denken gezet, maar over de beoogde boodschap valt niet te twisten. Qua muziek is er gekozen voor minimalisme: de duistere synthesizertonen en soundscapes van componist Alex Debicki zijn enkel ingezet op gepaste momenten, en benadrukken de schaduwkant van de keuzes die personages soms zwetend moeten maken. In de wereld van Camouflage kun je alleen maar overleven door jezelf aan te passen aan je omgeving en wordt zo diversiteit de kop ingedrukt. Het verraden van jezelf of de ander lijkt daarin onvermijdelijk, soms zelfs aantrekkelijk.