IDFA Online: Mens en dier

Via de site van documentairefestival IDFA kun je zo’n driehonderd documentaires gratis kijken, variërend van korte tot lange films. In een reeks artikelen zullen we bij Cine de komende tijd thematisch wat krenten uit de pap halen. Met deze keer documentaires waarin de relatie tussen mens en dier centraal staat. Of eigenlijk man en dier. 

Peter and Ben (Pinny Grylls, 2007)

Dertig jaar geleden stuitte Peter op een verlaten vallei in Wales. Hij besloot er te blijven, ver weg van de bewoonde wereld, totaal alleen. Tot op een dag een schaap op zijn erf verschijnt, afgedwaald van zijn kudde. Eigenlijk net als Peter. Ben is een brutaal schaap. Hij wandelt gerust het huis in om even een banaan te stelen. ‘Cheeky fellow’, moppert Peter. Hun band is sterk, maar Ben wordt te oud en moet eigenlijk terug naar zijn kudde. Pinny Grylls weet binnen een mum van tijd de band tussen Peter en Ben te schetsen, wat het einde van deze nog geen tien minuten durende short ontroerend maakt.

Askoo (Mohammad Ali Hashemzehi, 2011)

In een eindeloos uitgestrekte en kurkdroge woestijn in Pakistan leeft kamelenhoeder Kannar met zijn kamelen, waaronder Askoo, die eerder van zijn vader was. Hoewel ze slechts één jong kreeg en daarmee eigenlijk weinig waarde heeft voor Kannar, kan hij het niet over zijn hart verkrijgen haar te verkopen voor de slacht. Want Askoo is meer dan zomaar een kameel voor hem. Askoo bracht hem naar huis toen hij verdwaalde, verpestte zijn huwelijksnacht. ’s Avonds zit hij met haar rond een kampvuur, herinnert haar aan het kattenkwaad uit haar jongere jaren en zingt haar toe. Askoo toont het woestijnbestaan met een tempo kalm golvend als de eindeloze zandvlakte.

Hairat (Jessica Beshir, 2017)

Deze visueel imponerende short toont een Ethiopische man die elke nacht met een koelbox vol vlees de stad uit gaat om een pack hyena’s te voeren. In kraakhelder zwart-wit en een spaarzame lichtbron wordt de voorzichtige toenadering getoond tussen mens en dier. Cirkelen ze eerst nog wat weifelend rond hem, al snel lijken ze de man te herkennen, eten uit zijn hand en liggen aan zijn voeten. In een voice-over wordt een gedicht van Elias Shagiz Adonay Tesfaye voorgedragen, wat de nachtelijke voedersessie tot een bijna existentie ervaring maakt.

Among Horses and Men (Marjoleine Boonstra, 2010)

Het valt op dat het steeds mannen zijn wier relatie met dieren in deze films onder de loep wordt genomen. Zo ook in deze lange documentaire van Marjoleine Boonstra. In dit geval zijn de mannen veroordeelde gevangenen en de dieren ongetemde paarden. In het laatste deel van hun gevangenisstraf worden de mannen aan het werk gezet op de ranch van Hank, om paarden te temmen en trainen waarna ze worden verkocht op een veiling. De parallel tussen de mannen en de paarden is evident. Wanneer Hank uitlegt hoe belangrijk het is vertrouwen te winnen, kalm en duidelijk te zijn in je benadering, weet je nauwelijks over welk van de twee hij het heeft. De vraag is wat er gebeurt wanneer ze in de buitenwereld komen. Kunnen ze zich ook echt aanpassen, of zijn hun ruwe kanten onverbeterlijk? 

Cucli (Xavier Marrades, 2017)

Deze prachtige korte documentaire gaat over vrachtwagenchauffeur Ramon en de witte duif Cucli, die op een dag zijn kelder binnenviel, gewond. Ramon lapte de duif op en die week vervolgens niet meer van zijn zijde. Ze zit op zijn schouder wanneer hij urenlang met zijn vrachtwagen het land doorkruist. Soms laat hij haar vliegen, maar ze keert altijd weer bij hem terug. Een prater is Ramon niet. Hij zoekt struikelend naar woorden, breekt zinnen halverwege af. Maar de mooi gefilmde beelden tonen de band tussen hem de duif, in wie hij de geest van zijn overleden vrouw vermoedt en die hem hielp anders naar de wereld te kijken.