Flashback: Moon Child

Als eenzame wees fantaseert David er flink op los. Zou hij het legendarische en almachtige kind van de maan zijn? Een mysterieus instituut lijkt zijn vermoedens te bevestigen.

Voor Agustí Villaronga was Moon Child een ambitieuze mislukking. Deze weelderige rolprent vond bij zijn release geen groot publiek en flopte genadeloos. Hij moest zich op potboilers richten om nog te blijven werken. Als je deze bijzondere film zo terugziet is dat misschien niet zo gek. Want wat krijgen we hier nu precies op ons bord geserveerd?

Als voorafje is er een surrealistische droomsequentie compleet met wazige beelden, vuurwerk en exotische symboliek. Onze jonge protagonist ontwaakt vervolgens in een grauw weeshuis. David (Enrique Saldana) is een eenzame fantasierijke jongen die denkt dat hij bijzonder is. Niet lang daarna wordt hij door een mysterieuze vrouw geadopteerd.

Deze Victoria (Maribel Martín) is strak gekleed en heeft een Louise Brooks-kapsel. Het verraadt al in welke tijd we zitten: een stijlvol interbellum compleet met statige art deco-architectuur en elegante kostuums. Victoria neemt David mee naar een groot internaat dat bevolkt is door een legertje van bedienden en kinderen zoals hem. Daar worden de jongens getest op hun bovennatuurlijke gaven. Deze setting heeft raakvlakken met Miss Peregrine’s Home For Peculiar Children (2016) maar ook de wereld van de X-men. Als de jongens worden getest op hun telekinetische gaven is er zelfs een kale gast in een rolstoel die ze oplettend in de gaten houdt. Daarmee lijkt Moon Child haast op een arthouse-versie van die Marvel stripreeks.

Maar Villaronga kiest ervoor om verschillende stilistische en thematische paadje af te gaan. Zo is het verhaal gebaseerd op een verhaal van meesteroccultist Aleister Crowley. Filmisch blijft Villaronga dichter bij huis als je de surrealistische fascinaties neemt die hij deelt met landgenoten Luis Buñuel en Salvador Dali. Spaans is ook de keuze voor een kinderlijke protagonist die met zijn fantasieën de raadselachtige wereld van volwassen probeert te doorgronden. Je ziet het in Victor Erice’s Spirit of the Beehive en El Sur die in hun tempo en sfeer wel van invloed moeten zijn geweest op Villaronga. Erice heeft wel meer navolgers. Guillermo del Toro’s The Devil’s Backbone en Pan’s Labyrinth bijvoorbeeld, waar de Spaanse burgeroorlog overigens ook een gewichtige rol heeft.

Moon Child heeft geen echte historische setting, maar de dreiging van een duistere macht is wel te merken in de vorm van het bijna totalitaire instituut. David voelt intuïtief aan dat hij vervangbaar is als hij niet blijkt te beschikken over de juiste gaven. Stiekem verbergt hij zich tijdens een grote bijeenkomst. Daar komt hij erachter dat de occulte organisatie jonge mannen en vrouwen heeft uitgenodigd om een kind verwekken. Met zijn speciale krachten zal die oppermachtig zijn. David raakt zo in de ban van de excentrieke Georgina (Dead Can Dance-zangeres Lisa Gerrard in haar enige filmrol) die een van deze uitverkorenen is. Villaronga weet Gerrard in wat shots mooi te vangen als in een magische realistische portret van Pyke Koch of Paul Delvaux.

Davids angsten blijken geleidelijk aan niet ongegrond te zijn en zo vlucht hij met een zwangere Georgina naar een ander continent. Moon Child heeft zo ook nog wat ruimte voor somptueus oriëntalisme als de film in het laatste deel is gestrand in Marokko waar David zal ontdekken of hij echt bijzonder is.

Villaronga is een regisseur die sterk debuteerde met In a Glass Cage (1986). Een nare film over een nazi-dokter die tijdens onmenselijke experimenten kinderen vermoorde door ze te injecteren met benzine. Na de oorlog leeft hij ondergedoken in Spanje. Na een ongeluk zit hij vast in een ijzeren long waar een mysterieuze jongen hem opzoekt. Het was een merkwaardige eerste film die ondanks de controverse goed werd ontvangen. Moon Child kwam vervolgens niet helemaal aan ondanks de hoge verwachtingen die hij met zijn debuut had gewekt. Dat is jammer want het is ondanks bepaalde manco’s een opvallende film die je met zijn sfeer geboeid houdt.

Je merkt vooral dat Villaronga te veel wil doen en daarvoor ook zijn tijd neemt. De tweede helft van de film duurt daardoor vooral te lang. Daar staat tegenover dat camerawerk, art direction en muziek (Dead Can Dance maakte de soundtrack) tezamen verrassende resultaten opleveren. In een onwerkelijke scène zien we hoe Georgina en een jonge man moeten vrijen in een grootse ruimte waar het dak als een gigantische diafragma opent zodat het maanlicht op hen kan schijnen.

Villaronga is duidelijk een erudiete filmmaker die zich door verschillende kunstvormen laat inspireren. Dat merk je ook in zijn moeilijk te classificeren oeuvre. Van de potboilers in het thrillergenre tot experimenten zoals Aro Tolbukhin in the Mind of a Killer (2002). Zijn Pa Negre (2010) heeft dan weer raakvlakken met de eerdergenoemde films van Erice en del Toro. Ondanks zijn nichepositie was Villalonga wel markant genoeg om door het International Filmfestival Rotterdam beloond te worden met een retrospectief in 2011. Hopelijk vindt Moon Child in deze tijd waarin we wat meer gewend zijn aan arthouse-genrefilm hybriden een groter publiek.

Dit artikel verscheen eerder in filmmagazine Schokkend Nieuws. Het blad is al sinds 1992 geliefd en gelezen door genrefans, cinefielen én de filmpers. Voor slechts 30 euro per jaar heb je een jaarabonnement.