Emma.

In een wereld waarin populariteit een verdienmodel is geworden, machtsmisbruik nog steeds hoogtij viert en 22 miljardairs samen meer geld bezitten dan 325 miljoen Afrikaanse vrouwen, is het werk van Jane Austen tweehonderd jaar na dato nog steeds relevant. Het is dan ook jammer dat de nieuwste bioscoopbewerking van Emma als sociale kritiek niet weet te overtuigen.

Emma. is het speelfilmdebuut van Autumn de Wilde, die eerder faam maakte in de muziekwereld met de regie van videoclips en als fotograaf en ontwerper van albumcovers. Die achtergrond is duidelijk terug te zien in Emma. De film is alle 125 minuten lang een lust voor het oog. Vol goed uitgedachte shots, acteurs die zich strak gechoreografeerd over het scherm bewegen in prachtige kostuums en een opvallend ritmische montage. Dat de regisseur een goed oog heeft, betekent echter niet dat zij ook een verhaal kan vertellen dat langer dan een paar minuten duurt. Zelfs niet als het basismateriaal een klassieker uit de Engelse literatuur betreft.

In de film Emma. wordt de roman Emma vrij nauwkeurig gevolgd. Emma Woodhouse is een aantrekkelijke 21-jarige Engelse van goede komaf. In tegenstelling tot veel andere vrouwen in 1800, hoeft de eigenzinnige Emma zich als enige erfgename van het landgoed van haar vader geen zorgen te maken over de inkomsten of status van een toekomstige huwelijkspartner. En daar is zij zich maar al te bewust van. Terwijl ze zich laaft aan al het goede dat het adellijke leven te bieden heeft, is ze drukker met de liefdeslevens van haar dorpsgenoten dan dat van zichzelf.  Als een soort spin(ster)dokter manipuleert ze de mensen om haar heen, terwijl ze zelf buiten schot weet te blijven. Tot het moment dat Emma zich bemoeit met de relaties van haar naïeve en jonge vriendin Harriet Smith. Want, zoals we leren van de meeste romantische verhalen: ware liefde laat zich niet afdwingen; in 1800 niet, nu niet, nooit niet.

Voor zij die ‘de jeugd van tegenwoordig’ waren in de jaren 90 klinkt dit verhaal misschien bekend in de oren. Met de highschool movie Clueless bracht regisseur Amy Heckerling in 1995 het verhaal van Emma naar een middelbare school in Beverly Hills. Waarin Cher, gespeeld door Alicia Silverstone, als dochter van een succesvolle advocaat een zorgeloos leven lijdt. Tot ze zich bemoeit met de romances van de jonge en naïeve Tai (Brittany Murphy) en ook Cher moet leren dat liefde niet te sturen is. ‘As if!’

Die moderne bewerking heeft duidelijk zijn sporen nagelaten op het referentiekader van De Wilde, die zelf een jaar of 25 was toen Clueless succes beleefde. Toegegeven, qua tijdsbeeld en verhaal is Emma. veelal trouw aan Austens roman. De film bouwt qua styling dan ook duidelijk voort op de rijke traditie van kostuumdrama’s. Maar diezelfde styling krijgt ook een flinke dosis camp mee dankzij een overdadig kleurenpalet, uitgesproken sierraden en eigenzinnige details.

De Emma van De Wilde wordt daarmee een kruising tussen de regency-vrouwen uit de het werk van Austen en haar moderne zusje Cher uit de nineties; net zo stijlvol en net zo over-de-top. Een interessante keuze, die jammer genoeg begint te wringen als steeds meer voelbaar wordt dat ook de interpretatie van het verhaal schatplichtig is aan Clueless.

De nadruk die De Wilde legt op de oppervlakkigheid van het leven van Emma en de humor die het originele werk ongetwijfeld ook bevatte, lijkt toch vooral een knipoog naar de highschool hit. Beide hoofdrolspeelsters – Anya Taylor-Joy als Emma en Mia Goth als Harriet – lijken in hun spel veel naar Silverstone en Murphy te hebben gekeken. Met de rollende ogen van Taylor-Joy en de ongecontroleerde manier van bewegen van Goth had het nauwelijks opgevallen als een van de twee haar kleding ‘fetch’ had genoemd of was uitgebarsten in een ‘Rolling with the Homies’. Natuurlijk is ook de roman van Austen in de basis een vrij beperkt verhaal over de uitspattingen van een jonge socialite, maar Emma. lijkt niet verder dan die oppervlakte te willen kijken. Daarmee blijft de film zelf net zo oppervlakkig als de protagoniste. En dat terwijl er ook anno 2020 nog genoeg klassenverschil in de wereld is om je boos over te maken.