Drie helse kijkjes achter de schermen

Dat het maken van een film niet altijd een plezierige ervaring is, werd al eerder door Luuk Imhann beschreven in zijn artikel over de meest beruchte documentaire in zijn soort Hearts of darkness, waar op onnavolgbare wijze de hel van een moeizame filmproductie wordt belicht. Er zijn echter meer juweeltjes op dit vlak te vinden waar het maken van een film zoveel problemen met zich mee bracht, dat bepaalde castleden en technici er bijna letterlijk aan onderdoor gingen en de regisseur op het randje van een zenuwinzinking balanceerde. Soms zelfs zo erg dat de film in kwestie moest worden afgeblazen.

Deze documentaires gaan net even iets verder dan de gemiddelde making-of. Soms pijnlijk hilarisch, vaak ontroerend, maar altijd met een bijzondere kijk op het productieproces waarbij je als kijker meegezogen wordt in de hel waar de makers mee te kampen hebben. Voor Cine ben ik in de archieven gedoken om drie noemenswaardige documentaires uit te lichten die laten zien dat het maken van een film geen feestje is. Van acteurs met sterallures en sets die de opnames niet overleven tot regisseurs die tot waanzin worden gedreven.

1. Burden of dreams (regie: Les Blank)

Deze film gaat over Werner Herzogs film Fitzcarraldo. Opgenomen in het onherbergzame Amazone gebied in Peru in een tijd dat er oorlog heerste tussen Ecuador en Peru. We zijn onder andere getuige van acteur Mick Jagger die af moest haken omdat hij het te druk had, Jason Robards die zo ziek werd dat hij niet verder kon, de berucht moeilijke Klaus Kinski die de rol van Robards overnam en natuurlijk Werner Herzog zelf die zo bezeten was van de film dat hij ondanks het moeizame productieproces van vier jaar er toch nog een film van wist te maken. Ongelukken op de set, helse weersomstandigheden en de moeilijke relatie tussen Klaus Kinski en Werner Herzog die uitmondt in een uitbarsting maken dat je bij deze documentaire absoluut niet weg kunt kijken.

2. Lost Soul: The doomed journey of Richard Stanley’s Island of Dr. Moreau (regie: David Gregory)

Deze film werkt vooral op de lachspieren, al is het wel pijnlijk. We zien opkomend regisseur Richard Stanley ontslagen worden van zijn eigen verfilming van The Island of Dr. Moreau, Marlon Brando als de dokter die op dat moment in zijn leven een combinatie van sterallures en krankzinnigheid vertoont en de moeilijke samenwerking met acteur Val Kilmer. Interviews met de cast en crew zijn vaak hilarisch en Richard Stanley is zo’n uniek en humoristisch persoon dat deze film echt een genot is om te kijken, ondanks de enorme flop die The Island of Dr. Moreau is geworden. Lost soul doet soms bijna denken aan een mockumentary.

3. Lost in La Mancha (regie: Keith Fulton, Louis Pepe)

Regisseur Terry Gilliam ziet voor zijn eigen ogen zijn gekoesterde droom in duigen vallen als hij in 2000 wil beginnen met de verfilming  van The man who killed Don Quixote. We zien de altijd charismatische Johnny Depp voorbij komen, nare weersomstandigheden, het dramatische productieproces met de chaos tussen de crew en de geldschieters, en acteur Jean Rochefort die ten val komt en zijn rol als Don Quichote moet opgeven. Deze film is het pijnlijkst van dit lijstje, omdat Terry Gilliam zo begaan is met zijn film dat het ontroerend is om te zien hoe de tegenslagen ervoor zorgden dat de film uiteindelijk geschrapt moest worden. De film is ondanks het debacle doorspekt met relativerende humor.

Voor alle aspirerende filmmakers zijn deze films een interessante en misschien leerzame kijk in de keuken van het filmproces. Al kan deze selectie ook zeer ontmoedigend werken…