Beste films van 2016 (deel 2)

Wat waren volgens de Cine-redacteuren de beste films van dit jaar? En wat is de uiteindelijke Cine top 10 van 2016 geworden? Lees hier het eerste deel, en hieronder het vervolg. Eén conclusie kunnen we gelijk al trekken: de variëteit aan verschillende filmtitels onder de redacteuren is enorm!

De Cine top 10 van 2016

Met een overmacht aan stemmen heeft de Cine redactie The Neon Demon tot beste film van 2016 verkozen. Maar liefst zes van de tien redacteuren noemde de film van Nicolas Winding Refn in zijn of haar top 10, waarvan drie maal in de top 3. De film zorgde voor veel verdeeldheid bij publiek en critici, maar raakte duidelijk een snaar bij de redactie.

Op de tweede plaats staat The Red Turtle, ook door zes redacteuren genoemd. Het laat zien dat er ruimte is voor prachtige animatie naast het Pixar- en Disney-geweld uit Hollywood. Toni Erdmann werd door drie redacteuren genoemd, maar die plaatsten hem zo hoog, dat hij stevig op de derde plek in de Cine lijst staat.

Een opmerkelijke titel in de lijst is de Nick Cave documentaire One More Time With Feeling die maar kort in de bioscoop draaide, maar op een paar redacteuren een onuitwisbare indruk maakte. De film werd eerder dit jaar al bejubeld op het filmfestival van Venetië.

1 – The Neon Demon (Nicolas Winding Refn)
2 – The Red Turtle (Michael Dudok de Wit)
3 – Toni Erdmann (Maren Ade)
4 – Elle (Paul Verhoeven)
5 – Arrival (Denis Villeneuve)
6 – Anomalisa (Charlie Kaufman, Duke Johnson)
7 – The Wailing (Na Hong-jin)
8 – La La Land (Damien Chazelle)
9 – The Revenant (Alejandro González Iñárritu)
10 – One More Time With Feeling (Andrew Dominik)

 

Wat vonden de Cine redacteuren van het filmjaar 2016? In deel 1 gaven vijf redacteuren al hun top 10 lijstjes, hier de rest van ons team.

Luuk Imhann

1 – Arrival
2 – The Neon Demon
3 – The Wailing
4 – One More Time With Feeling
5 – The Daughter
6 – The Red Turtle
7 – Nocturnal Animals
8 – Elle
9 – The Revenant
10 – The Hateful Eight

Ik zag heel erg veel films in 2016 die me diep raakten, tot op het bot overtuigden van hun boodschap, hun beelden, en van de reden dat ze gemaakt moesten worden. Ik houd alles bij in lijstjes; 23 films die dit jaar uitkwamen raakten me en hebben invloed op me gehad. Aan deze 23 denk ik nog steeds, soms om een enkel beeld, soms om de gave van films om onzegbare nuances in de samenleving te tonen. Ik zag fantastische animatie (Anomalisa), fantastische superheldenfilms (Deadpool), geweldige blockbusters (Rogue One, Arrival) en kleine verhalen (The Daughter, Black). Van de maatschappijkritische films (I Daniel Blake, The People vs. Fritz Bauer, Mountains May Depart) tot de internationale arthouse (The Assassin, Belgica); geen genre of ik zag er een goede film van.

Natuurlijk viel er genoeg tegen (Suicide Squad, Fantastic Beasts), maar ik houd hetzelfde goede gevoel over aan het einde van dit jaar als ik aan het einde van vrijwel elk jaar heb. Ik heb geweldige films gezien, in vrijwel elke maand. Een jaar dat begon met The Revenant en The Hateful Eight leek al zijn kruit al vroeg te hebben verschoten, maar via The Neon Demon (de horror!), The Wailing (de horror!!) en Nocturnal Animals (de horror!!!) bleven de goede films komen.

Ik kan niet anders dan dankbaar zijn voor een jaar met nieuw werk van Denis Villeneuve, Tom Ford, Nicolas Winding Refn, Paul Verhoeven, Alejandro Iñárritu, Quentin Tarantino en Charlie Kaufman. The Red Turtle is volgens mij de mooiste animatiefilm die Nederland ooit maakte en A Bigger Splash toonde ons hoe alien de geweldige Tilda Swinton is, en bracht ons de beste dans van het jaar door Ralph Fiennes. Het jaar bracht ons twee fantastische films van Marvel (Captain America, Dr. Strange) die doen verlangen naar meer. Ik kan niet wachten tot het 2017 is.

Luuk van Huët

1 – Rogue One: A Star Wars Story
2 – The Hateful Eight
3 – Anomalisa
4 – The Forbidden Room
5 – 10 Cloverfield Lane
6 – The Neon Demon
7 – Tangerine
8 – The Red Turtle
9 – Men & Chicken
10 – Captain America: Civil War

Op een globaal niveau was 2016 een 365-dagen durende Lars von Trier-film, maar op persoonlijk vlak valt er weinig te klagen. Ik heb me wederom gevleid tegen de warme boezems van de muzen uit de filmsector en ben daarin niet alleen faciliterend, maar ook als maker actief geworden. Het kleine nadeel is dat een vaste baan ervoor zorgt dat ik minder heb kunnen zien dan in voorgaande jaren. Maar ik heb daarentegen een heleboel om naar uit te kijken. Voor de cinefiel zijn het vruchtbare tijden: een onafhankelijke maker zoals Sean S. Baker maakte met Tangerine een hilarisch en ontroerend drama over twee transgender prostituees op de straten van Los Angeles met een minimaal budget, gebruik makend van iPhone-camera’s. En de idiosyncratische Canadese filmmaker Guy Maddin maakte met The Forbidden Room een ode aan de vroege cinema die er slaagt zowel hermetisch als toegankelijk te zijn, als je het geduld ervoor kan opbrengen. Met Anomalisa en The Red Turtle werd duidelijk dat de dominantie van Pixar en Dreamworks nog steeds ruimte biedt voor unieke arthouse animatie. The Neon Demon was een titel die de nodige verdeeldheid veroorzaakte, maar zorgt dat niet juist voor de meest vruchtbare discussies? En Mads Mikkelsen brak door in Hollywood met Dr. Strange en Rogue One, waar hij echter niet te weinig te doen kreeg. Als de lispelende, dwangmatige masturberende stumper Elias was hij fenomenaal in Men & Chicken.

Zowel de eerste plek als de laatste op de lijst gaan naar gigantische blockbusters, die bakken met geld binnen sleepten en waardoor ik met fakkels en hooivorken door de betere filmhuisliefhebbers onthaald zal worden. Ter verdediging: het maken van films is één van de meest ingewikkelde processen die ik ken, en hoe groter het budget en de verwachtingen, hoe exponentieler de moeilijkheid stijgt. Als je er als filmmaker dan toch in slaat om een geslaagde film te maken die zich afspeelt in een uitgebreid universum, dan krijg je van mij alle respect.

Nico

1 – Les Ogres
2 – La La Land
3 – Relève
4 – Room
5 – The revenant
6 – Cemetery of splendor
7 – The red turtle
8 – De kinderen van juf Kiet
9 – Out of nature
10 – Hell or high water

2016 was het filmjaar waarin spelen en dromen vaak terugkwamen in de bioscoop. Mijn hele top drie bestaat uit films die het plezier in de kunsten laten zien, zonder echter de ogen te sluiten voor de soms benauwde buitenwereld. Van de straten en heuvels in Hollywood, via de zolders van de Parijse Opera Garnier tot aan het Franse platteland: overal waar mensen zijn, hoort de verbeelding aan de macht te zijn. Zeker als het met een filmcamera ook nog eens prachtig wordt gevangen.

Verder was het voor mij het jaar van de sterke documentaires. Soms cinematografisch imposant (Relève), dan weer ogenschijnlijk eenvoudig (De kinderen van juf Kiet), dan oprecht sentimenteel (Strike a Pose). Ook het gevecht tussen mens en natuur kwam een paar keer voorbij, met de indrukwekkende CGI-beer in The Revenant of de simpele oerkracht van de Noorse natuur in Out of Nature als beste voorbeelden.

Het samenstellen van een top 10 gebeurt bij mij altijd zeer intuitief, al ben ik blij met een geheugensteun als Letterboxd. Maar ook dit jaar ben ik weer blij verrast met de diversiteit van de lijst, zowel in geografisch als cinematografisch opzicht. Goede cinema is zowel een venster op de wereld als een kijkje in je eigen ziel. En de eerste releases van 2017 die ik al mocht zien (Poesia sin fin, Jackie, Paterson, Moonlight) beloven een minstens even spannend filmjaar als 2016!

Roeland

1 The Neon Demon
2 The Revenant
3 Hell or High Water
4 Neon Bull
5 The Red Turtle
6 Demolition
7 Elle
8 The Invitation
9 Midnight Special
10 Anomalisa

Het gebeurt niet vaak dat een film die zulke hoge verwachtingen met zich meesleept ook daadwerkelijk bovenaan het jaarlijstje terecht komt. Maar met The Neon Demon heeft Refn dat wel degelijk gedaan. Zijn oeuvre neemt de vormen aan van een ware meester, die niet alleen veel impact heeft op het medium film, maar ook nog eens door verschillende genres heen een nieuwe standaard zet. Het was overigens nog wel even wikken en wegen met The Revenant, want als er nog een film was die enorm indruk maakte, was die het wel.

Het was een jaar waarin veel verrassingen vielen te noteren. Als je me in januari had gezeg dat er 2 animatiefilms in mijn top 10 zouden staan, dan had ik je voor gek verklaard. Maar zowel The Red Turtle (oef!) als Anomalisa (ja!) verdienen absoluut een plekje. Twee Nederlandse regisseurs ook, misschien nog wel een grotere verrassing. Met Paul Verhoeven die een knetterende comeback maakte en de erotische thriller nieuw leven inblies, zoals Midnight Special succesvol terugkeerde naar 80’s science fiction. Iets minder verrassend was de terugkeer van de western. Maar het doet me goed dat die beloofde terugkeer er daadwerkelijk kwam. Met Hell or High Water als absoluut hoogtepunt. Jammer genoeg liet Tarantino het afweten: als hij de eerste 1,5 uur in een minuut of 5 had gepropt had mijn lijst er waarschijnlijk weer heel anders uit gezien.

Ik zie een lijst staan met 10 films die ik eigenlijk allemaal zo snel mogelijk nog een keer wil zien. Dan kan ik dus alleen maar concluderen dat het een fantastisch filmjaar is geweest. Nog een laatste noot: als Villeneuve-adept moet ik helaas bekennen dat ik wegens enorm tijdgebrek Arrival nog niet heb gezien, terwijl ik bijna zeker weet dat die een hoge notering zou scoren op de lijst. Maar dat scheelt ook weer een keuze maken.

Tim

1 – Don’t Breathe
2 – La La Land
3 – The Neon Demon
4 – The Witch
5 – Green Room
6 – Zootropolis
7 – Arrival
8 – 10 Cloverfield Lane
9 – The Invitation
10 – Elle

Een horrorjaar, zowel qua gebeurtenissen in het echte leven als hypes in de filmwereld. Voor liefhebbers van griezelige films als ik dus een lichtpuntje, want zelden werd ik zo vaak in een jaar verrast. Don’t Breathe is mijn persoonlijk hoogtepuntje, tijdens een nachtvoorstelling helemaal slecht gaan samen met vrienden en schreeuwen naar het scherm. Dat is hoe ik film het liefst beleef. Hetzelfde bij The Witch tijdens een uitverkochte zaal op het Imagine Film Festival. Of bij Green Room, die ik zag in een uitgestorven zaal in Las Vegas. Dit was op genre-gebied lang niet alles. Net buiten mijn top 10 vielen films The Autopsy of Jane Doe, Train to Busan, Demon en The Shallows. En dan zijn er ook aangename films die ik zeker nog vaker zal aanzetten op brakke momenten of na zware periodes op werk: La La Land en Zootropolis. Jaarlijks zit ik toch erg op ‘eng’, ‘stijl’ of ‘aangenaam’: op die drie pijlers kun je bijna alle films in mijn top 10 onderbrengen. Behalve dan Elle en Arrival, twee films die interessante thema’s aansnijden. De doordenkers van het jaar, zullen we maar zeggen.

Terugkijkend was het een jaar waarin de genrefilm hoogtij vierde, zelfs door crowdpleasing blockbusters als Captain America: Civil War, Rogue One: A Star Wars Story, Deadpool en The Jungle Book. Wanneer gaat de Nederlandse film dat voorbeeld eens volgen? Wil je met genrefilms concurreren op het witte doek, dan moeten we dat misschien eens zelf gaan maken. Dat films van eigen bodem een magere 11% marktaandeel hebben, daar word ik erg verdrietig van. En dat het Nederlandse publiek steeds minder op truttige romantische komedies, films over hysterische vrouwen in een dertigerscrisis of een eindeloze stroom aan boekverfilmingen zit te wachten wordt met deze cijfers pijnlijk duidelijk. Een bitterzoet jaar dus. Hopelijk nemen we een voorbeeld aan de creativiteit die uit de rest van de wereld voortkomt en veranderen we onze koers.