Animonday: IFFR 2020

Op de 49^ste editie van het International Film Festival Rotterdam konden ook animatiefilmliefhebbers hun hart ophalen. Van de seksuele avonturen van een student in Hong Kong in de  jaren 60 tot aan een beschouwende blik op het leven van een hond. Van vreemdelingenhaat binnen een apenrijk tot aan de magische zomervakantie van een tiener in en aan zee.

No 7. Cherry Lane (2019) is de eerste, en ietwat bizarre, animatiefilm van de Chinese regisseur Yonfan. De film volgt student Zi Ming gedurende het collegejaar en is verdeeld in drie hoofdstukken. Als nieuweling in Hongkong krijgt hij veel bekijks van mens en dier. Hij begint bijles te geven aan Meiling, de dochter van mevrouw Yu en een succesvol model. Al snel ontstaat er een driehoeksverhouding tussen leraar, moeder en dochter. Een aantal expliciete scènes verbeelden de lusten en absurde seksdromen van de personages. Zo ziet de keurige mevrouw Yu het wel voor zich dat een kat de tepels van Zi Ming likt.

No. 7 Cherry Lane

De politieke situatie waarin dit verhaal zich afspeelt wordt maar vluchtig behandeld. Het is 1967, een spannende tijd die slechts hier en daar even wordt aangestipt door beelden van protesten tegen het Britse imperialisme. Een uitgebreidere uitwerking hiervan was beter geweest om de tijdgeest te schetsen. Ook qua stijl had Yonfan een stapje verder mogen zetten. De voice-over neemt vaak de vertelling van de personages over, waardoor de film een literair randje krijgt. Het past bij de literaire studies die Zi Ming volgt, al zijn ze vaak overbodig. De voice-over beschrijft immers wat we al zien gebeuren. De haarscherp geanimeerde personages bewegen elegant, maar net iets te traag. Ze tonen weinig emotie en lijken eerder op robots dan op mensen. De achtergronden waartegen de personages bewegen zijn nostalgisch gekleurd en wat korrelig van structuur, waardoor de toekomst (de personages) en het verleden (het decor van de stad) met elkaar versmelten.

L’extraordinaire voyage de Marona (2018) is een kleurrijke 2D-animatiefilm van de Roemeense regisseur Anca Damian die het levensverhaal vertelt van het hondje Marona. Marona wordt aangereden en ziet haar leven aan zich voorbij trekken. In een bonte mix van verschillende animatiestijlen zien we hoe het leven van het dier verloopt. Hoe het hondje van ieder baasje weer een andere naam krijgt, hoe zij steeds moet tonen dat ze geen mannetje is en hoe ze keer op keer de rol van vriend, steun en toeverlaat of het familielid mag vervullen. Daarmee zegt L’extraordinaire de Marona meer over de mens en de omgang met zijn huisdier dan over de hond zelf. Op die manier houdt Damian ons een pijnlijk herkenbare spiegel voor.

De kleurrijke animatie heeft een kinderlijk maar ook rauw karakter. Aquareltekeningen zijn vermengd met tekeningen waarin de potloodstrepen duidelijk zichtbaar zijn. Bovendien bestaan de menselijke personages uit vreemde vormen, alsof ze zijn geïnspireerd op figuren uit schilderijen van Picasso. De tekeningen transformeren vloeiend en zweven door het beeld, wat de film dynamisch maakt. Een feest om naar te kijken, wat contrasteert met het trieste leven van het hondje. Dat laatste wordt nog eens benadrukt door de openhartige voice-over van Marona waarin zij vertelt over wat zij denkt en voelt.

Children of the Sea

Twee andere films die ons een kritische kijk op de mens en onze hedendaagse maatschappij voorschotelen zijn Le voyage du prince van de Franse Jean-François Laguionie en Children of the Sea (2019) van de Japanse Watanabe Ayumu. Le voyage du prince is een vervolg op Le Château des signes uit 1999, waarin de regisseur terugkeert naar de wereld van de apen. Een oude prins spoelt aan op de kust van een vreemd land. De jonge aap Tom vindt hem en brengt hem naar zijn ouders die de prins kunnen verzorgen. Daar wordt hij behandeld als een vreemdeling. Hij wordt bekeken en lijkt verre van welkom te zijn in dit land. Het is vrijwel onmogelijk om in deze film geen parallellen te zien met hoe wij mensen vandaag de dag omgaan met vluchtelingen die op onze kusten aanspoelen. De zachte animatie, waarin veel beige tinten zijn gebruikt, zorgt voor een vriendelijke en hoopvolle look die de film minder zwaar maakt.

Children of the Sea kaart met fascinerende felgekleurde animé niet alleen de slechte staat waarin de onderwaterwereld zich momenteel bevindt aan, maar ook hoe het is als je je niet thuisvoelt in de omgeving waarin je leeft. Tiener Ruka voelt zich altijd al meer tot de zee dan tot het land aangetrokken. In het aquarium waar haar vader werkt, ontmoet ze de jongens Umi en Sora, die beiden door zeekoeien zijn opgevoed. In tegenstelling tot haar klasgenoten, heeft Ruka met deze leeftijdsgenoten wel een klik. In haar zomervakantie beleeft ze een magisch avontuur die in deze wervelende animatiefilm wordt getoond. Sommige scènes zijn zo overweldigend dat je af en toe vergeet om de verhaallijn te volgen. Ayumu doet je met zijn film beseffen hoe mooi en magisch het leven onder water is en dat we dat moeten koesteren. Maar dat niet alleen. Hoe anders je je ook voelt, je moet altijd blijven geloven dat je goed bent zoals je bent.