Al het goede komt in drieën (A Nightmare on Elm Street trilogie)

One, two, Freddy’s coming for you.
Three, four, Better lock your door
Five, six, grab a crucifix.
Seven, eight, Gonna stay up late.
Nine, ten, Never sleep again….

Toen ik een jaar of 12 was, zo’n 17 jaar geleden was het elke vrijdag avond laat horror night op de tv. Iedere week kwam er een horrorklassieker op de buis en elke vrijdag zat ik dus in m’n eentje, terwijl mijn ouders al naar bed waren deze films te kijken. Dit was ook de tijd waarin ik voor het eerst écht kennis maakte met Freddy Krueger. Na jarenlang als kind de verhalen gehoord te hebben en bang gemaakt te zijn door oudere neven en nichten kon ik het nu eindelijk met mijn eigen ogen aanschouwen.

Gecreëerd door Wes Craven behoort A Nightmare on Elm Street tot de horror classics uit de jaren 80 (waaronder ook Friday the 13th en Child’s Play). Wes Craven, die we in augustus al hebben kunnen zien in deze rubriek met de Scream trilogie, werd in de jaren 70 bekend met titels zoals The Hills Have Eyes en The last House on the Left. Maar zijn film A Nightmare on Elm Street in 1984 bleek een ware klassieker en het idee van Freddy Krueger groeide uit tot een groot succes. De franchise werd uitgebouwd tot maar liefst 8 films met crossovers naar eerder genoemde andere classics zoals Friday the 13th. En in 2010 is er zelfs een remake van het origineel uitgekomen. Hoewel Wes Craven niet aan alle films heeft meegewerkt (in principe alleen deel 1 en 5), is hij als bedenker zeer belangrijk geweest voor de gehele filmreeks.

De belangrijkste rol in de films en uitstekend vertolkt door Robert Englund is weggelegd voor Freddy Krueger. Freddy is een seriemoordenaar die het vooral gemunt heeft op kleine kinderen. In het origineel wordt duidelijk dat Freddy door de ouders van zijn slachtoffers vermoord wordt in een oude fabriek in de buurt van Elm Street. Hij wordt opgejaagd, gelyncht en levend verbrand. Freddy die wraak zweert, zal niet stoppen tot hij alle kinderen van zijn moordenaars heeft afgemaakt. In het origineel draait het vooral om Nancy en haar vrienden groep, allemaal jongeren die in Elm Street wonen. Maar omdat Freddy zelf dood is, is de enige manier voor hem om wraak te nemen via de nachtmerries van Nancy en haar vrienden. Dit is naar mijn mening dan ook meteen het sterkste punt van A Nightmare on Elm Street. Aangezien iedereen wel een keer moet slapen zijn juist zijn slachtoffers hierdoor zo weerloos.

Helaas wordt in het tweede deel van dit aspect afgestapt. Wes Craven weigerde dan ook mee te werken aan dit deel omdat hij vond dat Freddy Krueger iemand was die alleen in de nachtmerries de macht had om zijn slachtoffers te vermoorden. In dit sequel weet Freddy via Jesse -de nieuwe bewoner van het huis waar eerst Nancy woonde- de echte wereld te bereiken. Via een soort bovennatuurlijke samensmelting wordt Jesse Freddy en begint hij een voor een zijn vrienden af te maken. Het feit dat Krueger nu toegang heeft tot de normale wereld zorgt ervoor dat de mystiek die om hem heen hing verdwijnt. Gelukkig komen ze daar in het derde deel weer op terug en beperkt de rol van Freddy zich weer tot de dromen van zijn slachtoffers. In dit derde deel zien we dat Freddy nog steeds achter de kinderen van zijn moordenaars aanzit. De jongeren die lastig gevallen worden door Freddy worden niet begrepen door hun omgeving en voor gek verklaart. Opgesloten in een gekkenhuis proberen ze er alles aan te doen om niet in slaap te vallen. In dit deel zien we ook Nancy weer terug, die de hoofdrol speelde in het origineel. Ze speelt nu de rol van droom-expert en helpt de jongeren Freddy in hun nachtmerries te verslaan.

Waar we in vergelijkbare horrorfilms zoals Friday the 13th en Halloween vooral een zwijgzame, ijzige en stoïcijnse moordenaar zien, speelt Freddy Krueger met zijn slachtoffers en geniet hij zichtbaar van de angst die hij hun aanjaagt. Dit maakt Freddy Krueger wat mij betreft een van de meest indrukwekkende horror bad guys.

Op het eerste gezicht lijken de A Nightmare on Elm Street films gewoon simpele horrorfilms die als enige doel hebben om de kijker angst aan te jagen. Maar als je wat dieper ingaat op de onderwerpen die aan bod komen zien we dat er een laag in zit waarin Wes Craven en in zijn geest de andere regisseurs ingaan op maatschappelijke kwesties, zoals tiener-angsten, falende ouders, promiscuïteit en hoe de maatschappij hier mee omgaat. Deze extra laag geeft de films nog een andere dimensie en mag er met recht worden gesproken van een klassieker in het genre.

Minste van de 3?
In deze trilogie vind ik het tweede deel het minste deel. Het afstappen van Freddy Krueger die je achtervolgt in je nachtmerries zorgt er voor dat voor mij veel van de mystiek en het angstaanjagende verdwijnt. Juist het feit dat hij zijn slachtoffers in hun nachtmerries lastig valt is de kracht van het Freddy Krueger concept. Iedereen moet een keer slapen en zodra je dat doet, ben je gelijk zo goed als machteloos.

Fun fact: De basis van de film is gebaseerd op een ervaring die Wes Craven heeft opgedaan in zijn persoonlijke leven. Toen hij hoorde van een groep vluchtelingen die vluchtte voor het Khmer regime in Cambodja en bij hun aankomst in Amerika last hadden van verschrikkelijke nachtmerries vond hij dit zo fascinerend dat hij dit moest gebruiken voor de film. De nachtmerries van de gevluchte mannen waren zo eng, dat ze weigerde te slapen, iets wat je duidelijk ziet terugkomen in de films.