5 november: V For Vendetta

People shouldn’t be afraid of their government. Governments should be afraid of their people.

Een blockbuster (want dat was V For Vendetta) met een dergelijke anarchistische boodschap, waarbij satire als groot goed wordt beschouwd is er na V eigenlijk niet meer geweest. En dat is vreemd, kijkend naar de impact die de film heeft gehad op het echte leven. Zo is de hele Anonymous beweging niet alleen geïnspireerd op het Guy Fawkes masker qua uiterlijk vertoon, maar ook de intrinsieke boodschap die de beweging met zich meedraagt heeft de flair en (taaltechnische) allure van de gemaskerde held uit V For Vendetta. Bekijk hieronder het onlangs uitgebrachte filmpje van Anonymous, waarin zij leden van de Amerikaanse Klu-Klux Klan waarschuwen voor een aankomende ‘aanval’, waarbij hun gegevens openbaar worden gemaakt.

https://www.youtube.com/watch?v=CtaGOWLT4n0

Het Guy Fawkes masker is uiteraard niet het enige dat is blijven hangen na de film. Kijkend naar het filmpje is de omgang met taal en tekst gelijkend als die van V For Vendetta. De openingsspeech van V is van grote klasse en schoonheid voor iedereen die taal een warm hart toedraagt. Bekijk onderstaand filmpje en besef dat er nooit meer een stuk tekst zal zijn waarin het onderwerp de letter ‘v’ is met een dergelijk strakke alliteratie.

https://www.youtube.com/watch?v=26h-H6CFO-A
Voila! In view humble vaudevillian veteran, cast vicariously as both victim and villain by the vicissitudes of fate.
This visage, no mere veneer of vanity, is a vestige of the “vox populi” now vacant, vanished.
However, this valorous visitation of a bygone vexation stands vivified, and has vowed to vanquish these venal and virulent vermin, van guarding vice and vouchsafing the violently vicious and voracious violation of volition.
The only verdict is vengeance; a vendetta, held as a votive not in vain, for the value and veracity of such shall one day vindicate the vigilant and the virtuous.
Verily this vichyssoise of verbiage veers most verbose, so let me simply add that it’s my very good honour to meet you and you may call me V.

Eigenlijk kan ik het hele script van de film hier gewoon neerzetten, V is vol quotables. Maar de film heeft veel meer. Het is de cinematografie, het is het ‘method’ acteerwerk van Natalie Portman, het is de vlotheid in storytelling en editting. Ondergeschikt aan het hoofdverhaal zijn een aantal andere belangrijke onderdelen, zoals het afscheren van het prachtige lange haar van Portman, en in het verlengde daarvan de brieven van de lesbische celgenoot, en de homoseksualiteit van de presentator van het satirische televisieprogramma. Maar meer nog is Vendetta voor altijd en op ieder moment een relevante aanklacht en moment van bezinning voor ons als maatschappij. De film komt uit 2007 maar is 8 jaar later misschien nog wel actueler dan toen. Het moment waarop duidelijk wordt dat er voor immigranten, homo’s en lesbiennes, moslims en andersdenkenden geen ruimte meer is in een moderne samenleving waarbij de overheid alles bestuurt en controleert, is een moment van bezinning voor uw recensent. Er zijn plaatsen op deze wereld waar de schijndemocratie en vergaande invloed van de overheid pijnlijk echt zijn. Er zijn werkelijk steden waar je voor je mening wordt opgepakt, je beter niet voor je seksuele geaardheid uit kunt komen en je al helemaal niet moet uitspreken over je eigen geloof of spiritualiteit.

Dat de Wachowski broers (inmiddels ‘siblings’, Larry Wachowski heeft een geslachtsverandering gehad) destijds deze film hebben gemaakt, is vandaag de dag heel logisch. Kijkend naar het segment van de film waarin Portman door V wordt vastgehouden, en ze de brieven van de vermoorde lesbische actrice te zien krijgt, is een krachtig statement recht uit het hart van Lana Wachowski. Na het zien van de Netflix serie Sense8 (tevens van de Wachowski’s) wordt dat statement nog duidelijker kracht bij gezet.

De film is een adaptatie van een graphic novel, geschreven door Alan Moore (die op eigen verzoek geen credits kreeg voor de film) en getekend door David Lloyd. Destijds was het boek een aanklacht tegen het regime van Thatcher in Engeland, waarbij Moore het idee had dat de Britse samenleving afstevende op een dystopische wereld zoals uitgebeeld in Vendetta. Wij (als samenleving) hebben Alan Moore nog steeds geen ongelijk gegeven. Tegelijkertijd leefde er tijdens het uitbrengen van de film echte angst dat Vendetta anarchie zou inspireren:

Even before production began, there were doubts about whether the film should be made at all, because of fears that it could be viewed as an endorsement for terrorism and anarchy.

Buiten alle maatschappelijke impact is V For Vendetta gewoon een hele goeie film, die ik het best kan beschrijven als George Orwell (1984) meets Philip K. Dick meets Shakespeare met de productiewaarde van The Matrix. De -minieme- tand des tijds is prima doorstaan. Ik heb de film gekeken op Blu-Ray in 1080p en het stelt absoluut niet teleur. Visueel is de film nog steeds een verbluffend stuk cinema met als hoogtepunt de derde akte, als het volk eindelijk in opstand komt en waarbij iedereen Anonymous is, de straten van Londen worden bezet door het volk en wij allemaal in Guy Fawkes masker onze samenleving terugnemen.

De rol van kunst in Vendetta (en daarmee de rol die de film heeft in het hier en nu) komt pijnlijk goed naar voren, daar de High Chancellor (een fantastische rol van John Hurt, die tevens in het eerder genoemde en gelijkende 1984 een rol heeft) alle kunst heeft verboden die aanzet tot anders- of vrij denken. Dat doet denken aan regimes die delen van het internet blokkeren omdat er informatie is die het volk zou kunnen aanzetten tot anarchie. Uiteindelijk is V geen persoon, of een Guy Fawkes masker. V is een idee. En zoals de film zegt: “ideas are bulletproof”. Dat kunst dat gegeven nieuw leven in blaast is alleen maar adequaat. Niet alleen voor de tijd waarin we leven, maar om eens te meer uit te beelden hoe krachtig een idee kan zijn.

Knowledge, like air, is vital to life. Like air, no one should be denied it